------------------------------------
Ostatnia aktualizacja:
27.03.2011
Najlepsze górskie strony
|
Pieniny - góry, które nasuwają nam na myśl od razu lśniące w słońcu Trzy Korony, położone nad przepięknym odcinkiem biegu Dunajca. Właśnie nim biegnie najbardziej znany spływ w Polsce i to w niecodziennej atmosferze bowiem w towarzystwie flisaków i w dodatku na tratwach. Kolejną ciekawostką jest fakt, że przełom tej rzeki w tym miejscu jest równocześnie granicą między Polską a Słowacją. Pieniny to nie duże góry, zarówno pod względem wysokości jak i pod względem obszaru na jakim są położone. Mimo to, co roku przyciągają tłumy turystów chcących spojrzeć z Trzech Koron (982 m n.p.m.) bądź też z Sokolicy na wzburzone wody Dunajca wijącego się między skałkami kilkaset metrów pod nimi. Przy normalnej widoczności możemy także zobaczyć Tatry, które wzbudzają respekt swoją wielkością i pięknem.
Pieniny to pas skałkowy w kształcie łuku o długości 35 km oraz 3,5-6 km szerokości. Graniczy on od północnego-zachodu z Gorcami, a od północnego-wschodu z Beskidem Sądeckim. Najwyższym szczytem jest Wysoka (1050 m n.p.m.), położona nad niezwykle malowniczym Wąwozem Homole. Najstarsze utwory geologiczne Pienin pochodzą z okresu jury i kredy. Wówczas teren obecnego ich masywu znajdował się poniżej powierzchni morza, a wypiętrzył się ponad powierzchnię dopiero u schyłku kredy. W miocenie miały miejsce kolejne ruchy fałdowe.
Pieniny ogólnie dzielimy na trzy części: Pieniny Spiskie, Pieniny Właściwe oraz Małe Pieniny. Pod względem turystycznem najbardziej atrakcyjne są Pieniny Właściwe, które obejmują masyw Trzech Koron, Macelaka oraz Sokolej Perci która obejmuje m.in. Czertezika i Sokolicę.
Klimat w Pieninach należy do łagodnych w porównaniu z innymi sąsiednimi pasmami górskimi. Wyróżniamy tutaj dwa piętra klimatyczne: piętro umiarkowanie ciepłe (do wysokości 520 m n.p.m.) oraz piętro umiarkowanie chłodne (powyżej 520 m n.p.m.). Pod względem zachmurzenia okazuje się, że najlepszym miesiącem do turystyki jest wrzesień a najgorszy listopad. Omawiany obszar charaktryzuje się dość niskimi średnimi sumami opadów oraz niewielką ilością dni deszczowych. Wielkości roczne kształtują się od 690 - 850 mm w dolinie Dunajca do 1095 mm na Wysokich Skałkach i bardzo nierównomiernie rozkładają się w poszczególnych porach roku.
Flora i fauna. Różnorodność roślinności występującej w Pieninach jest bardzo zróżnicowana. Spotykamy tutaj lasy, zbiorowiska naskalne i piargowe, łąki i pastwiska. Dla ludzi kochających naturę ciekawostką jest występowanie roślin, które nie występują nigdzie indziej na świecie takich jak: pszonak pieniński, mniszek pieniński, chaber barwny, rozchodnik ostry odmiana wapienna, mokrzyca szczeciolistna oraz bylica piołun: var.calcigena. Lasy w Pieninach porastają głównie głównie stoki (najczęściej są to lasy jodłowo-bukowe), natomiast brak ich w dolinie Dunajca. Strome południowe zbocza Pienin Centralnych porastają charakterystyczne dla Pienin ciepłolubne buczyny i jedliny. W dolinie Dunajca charaktyrystycznym elementem krajobrazu są łąki, które powstały poprzez wykarczowanie lasów.
Fauna tego regionu jest niezwykle urozmaicona. Przypuszcza się, że na terenie Pienin występuje około połowy wszystkich gatunków występujących w Polsce. Z bezkręgowców stwierdzono występowanie ponad 5000 gatunków, ale wiadomo, że jest ich tutaj znacznie więcej. Wiele z nich ma tutaj jedyne miejsce wsytępowania w Polce. Z kolei wśród ptaków charakterystyczne są: pomurnik, pustułka, kruk, a także bocian czarny, muchołówka szara, jarząbek oraz dzięcioły - czarny i trójpalczasty, orzechówka, drozd obrożny i sikora czarnogłowa. Znanych ssaków w Pieninach jest 61, z czego najczęstsze to sarna, jeleń i dzik oraz borsuk, łasica, kuna i lis.
Pieniński Park Narodowy powstał 01.06.1932 roku. Wówczas zasięg jego był dużo mniejszy niż w chwili obecnej - liczył 756 ha, podczas gdy dzisiaj jego powierzchnia to 2346 ha (po stronie polskiej). Siedziba jego znajduje się w Krościenku nad Dunajcem. W chwili obecnej Pieniński Park Narodowy współpracuje ze słowackim PIENAP-em, który swoim zasięgiem obejmuje obszar 2125 ha.
Spływ Dunajcem - niezwykłe przeżycie, które napewno przez długi czas utkwi nam w pamięci. Cała przygoda rozpoczyna się w Kątach gdzie znajduje się przystań flisacka (cena biletu pełnego: 43 zł do Krościenka oraz 35 zł do Szczawnicy, cena biletu dla dzieci do lat 10: 22.50 zł do Krościenka oraz 18.50 zł do Szczawnicy; dane na rok 2004, w cenie biletu jest ewentualny powrót busem na parking w Kątach). Do Kątów możemy się dostać busami jeżdżącymi z każdej większej miejscowości w pobliżu. Możemy także przyjechać tutaj samochodem, a powrócić jeżdżącymi busami ze Szczawnicy oraz Krościenka nad Dunajcem gdzie kończy się spływ. Jeszcze przed wypłynięciem niezwykłe wrażenie robią majestatyczne Trzy Korony (982 m n.p.m.), w stronę których zbliżamy się po wypłynięciu. To właśnie przy nich zaczyna się właściwy przełom Dunajca. Tratwy, którymi odbywamy spływ mieszczą 10 osób oraz 2 flisaków. Płynąc dalej możemy podziwiać kolejne piękne skały, wznoszące się niemalże pionowymi ścianami na znaczną wysokość (w tym jedna z najwyższych Sokolica). Czas spływu trwa około 2.5-3 h co jest zależne od poziomu wody, a atmosfera, którą stwarzają flisacy dodaje wszystkiemu uroku.
Wąwóz Homole - malowniczy wąwóz utworzony przez potok Kamionka, przez który przechodzi zielony szlak z Jawornik na Wysoką (1050 m n.p.m.) czyli najwyższy szczyt Pienin. Już w kilka chwil po wejściu do niego uwagę zwracają piękne wysokie ściany skalne, które wraz z tamtejszą roślinnością sprawiają niecodzienny klimat. Ostatni mój pobytu tam, wypadł późną jesienią - w okresie kiedy w większości miejsc woda była już zamarznięta, a przepływała jedynie przy mniejszych i większych progach wodnych. Przemarznięta trawa, krzewy, mchy i porosty pokryte szronem, brak turystów spotęgowały jeszcze bardziej poczucie odosobnienia i wrażenia, że jest się w miejscu odległym o dziesiątki kilometrów od cywilizacji, a która w rzeczywistości zaczynała się kilkaset metrów dalej. Polecam.
Zamek Czorsztyn - zamek wybudowany za czasów Kazimierza Wielkiego w okolicach roku 1350. W swojej burzliwej historii przeżył parę oblężeń i napadów. W roku 1598 został zdobyty przez Olbrachta Łaskiego, a 53 lata później bronił się tutaj Kostka Napierski - inicjator rebelii chłopskiej na Podhalu. Jego obecny wygląd to wynik uderzenia pioruna w roku 1795, który spowodował pożar. Od roku 1992 trwają prace konserwatorskie podjęte przez Pieniński Park Narodowy. Zamek można w części zwiedzać (wstęp płatny - ceny biletów w okolicach 3 zł), nie ma obsługi przewodnickiej. Z zamku górnego rozpościera się piękny widok na Zbiornik Czorsztyński, Tatry, Pieniny oraz Zamek w Niedzicy.
Zamek Niedzica - wybudowany w okolicach 1330 roku przez Kokosza Berzewiczy-ego. Przez przeważający okres czasu był w posiadaniu rodów węgierskich. W swojej historii przeszedł kilka renowacji a także znaczącą rozbudowę w 1601 roku. Powstało wtedy dodatkowe skrzydło z bramą wjazdową i portalem. W XVIII wieku zaczął podupadać i dopiero początek XIX wieku przyniósł ponowną renowację obiektu. W chwili obecnej po powstaniu Zbiornika Czorsztyńskiego znajduje się około 30 metrów powyżej powierzchni wody. Możemy stąd podziwiać Pieniny oraz znajdujący się na drugim brzegu zamek w Czorsztynie.
Zbiornik Czorsztyński - zbiornik sztuczny na Dunajcu o powierzchni 1200 ha, o długości 12,5 km i maksymalnej szerokości 1,7 km. Mimo planów budowy pochodzących jeszcze z XIX wieku, właściwe inwestycje zaczęły się dopiero w połowie lat sześćdziesiątych XX wieku. Lokalizacja budziła jednak wiele kontrowersji zarówno wśród mieszkańców jak i wśród organizacji ochrony środowiska. Dziś, kiedy zbiornik już istnieje możemy stwierdzić, że z pewnością uchronił on już region przed znacznymi powodziami (szczególnie w 1997 roku), ale z drugiej strony wpłynął w sposób znaczący na przyrodę regionu. Zatopienie tak dużego terenu jest wciąż według wielu ludzi olbrzymią stratą. Odchodząc jednak od problematyki związanej z budową, trzeba zauważyć że zbiornik ten ma bardzo korzystny wpływ na turystykę w tym rejonie. W chwili obecnej pięknie komponuje się w urzekający tutaj krajobraz. Patrząc znad jego brzegów na Pieniny na Zachodzie, Tatry na południu, Gorce na północy oraz falującą taflę wody Zalewu Czorsztyńskiego doznajemy niezwykłego uczucia, że znajdujemy się w miejscu gdzie czas płynie co najmniej kilka razy wolniej niż w dużym mieście.
Czorsztyn - miejscowość, która w dzisiejszych czasach kojarzy się nam z Zamkiem Czorsztyn oraz ze Zbiornikem Czorsztyńskim. Została założona w połowie XIV wieku na trakcie z Polski do Węgier a jej historia nieodłącznie wiąże się z tutejszym zamkiem. Ciekawostką jest ścisły związek słynnego rycerza Zawiszy Czarnego właśnie z Czorsztynem. Warto także zauważyć, że początkowa nazwa miejscowości brzmiała Wronin, a dopiero później po przybyciu niemieckojęzycznych mieszkańców zmieniła się na Schorstein co się przełożylo na dzisiejszą jej formę.
Czorsztyn już od początku XIX wieku pełnił funkcję ośrodka turystycznego i wczasowego. Jego rozwój był związany z dogodnym położeniem turystycznym - u zbiegu dwóch pasm górskich (Pieninami na wschodzie oraz Gorcami na północy), a także położenie nad Dunajcem (dziś także nad Zbiornikiem Czorsztyńskim). Z Czorsztyna prowadzą szlaki turystyczne na Macelak (857 m n.p.m., Pieniny) i ewentualnie dalej na Trzy Korony (982 m n.p.m., Pieniny) aż do Krościenka nad Dunajcem, a także na Lubań (1211 m n.p.m., Gorce).
Jaworki - dawniej mała wieś, od roku 1962 miejscowość podlegająca administracyjnie Szczawnicy. Leży u podnóża Małych Pienin oraz u wejścia do Wąwozu Homole. Stąd wychodzą szlaki na Wysoką (1050 m n.p.m. - najwyższy szczyt Pienin), Durbaszkę (942 m n.p.m., Pieniny), a także do Piwnicznej (szlak czerwony), z którego skręcając w lewo możemy wejść na Radziejową (1262 m n.p.m., Beskid Sądecki)
Krościenko nad Dunajcem - miasto w powiecie nowotarskim położone na wysokości 410-500 m n.p.m. Położone jest u zbiegu trzech pasm górskich - Pienin na południu, Beskidu Sądeckiego na północnym-wschodzi oraz Gorców na północnym-zachodzie. Przez miasto przepływa oczywiście Dunajec, a dodatkowo także Krośniczanka, która tutaj łączy się z Dunajcem.
Prawa miejskie Krościenko otrzymało od Kazimierza Wielkiego w 1348 roku. Do tej pory zachował się rynek wraz z kościołem o zabytkowym wnętrzu. Miasto ze względu na bardzo dogodne położenie turystyczne jest w sezonie bardzo oblegane. Szlaki wychodzące stąd w stronę trzech pasm górskich, przystanek końcowy dla osób płynących przełomem Dunajca, a także położenie przy drodze krajowej z Nowego Sącza do Nowego Targu uzasadniają taką popularność miasteczka. Stąd możemy wyruszyć m.in. na Trzy Korony (982 m n.p.m., Pieniny - chyba najbardziej znany szczyt w regionie) a także na Sokolicę (747 m n.p.m., Pieniny), Dzwonkówkę (982 m n.p.m., Beskid Sądecki), Przechybę (1175 m n.p.m., Beskid Sądecki), Lubań (1211 m n.p.m., Gorce).
Niedzica - wieś położona u południowo-wschodnich podnóży Pienin Spiskich na wysokości 500-550 m n.p.m. Miejscowość znana głównie za sprawą sławnego zamku Niedzickiego, którego początki sięgają XIV wieku, a także za sprawą Zbiornika Czorsztyńskiego, który powstał w drugiej połowie XX wieku. Przy normalnej widoczności możemy stąd podziwiać Tatry, które od tej strony (jak zresztą chyba od każdej) prezentują się imponująco. W chwili obecnej Niedzica ze względu na położenie jest w sezonie miejscem obleganym przez turystów. Warto zaznaczyć, że tutaj znajduje się przejście graniczne, które odgrywa znaczącą rolę dla regionu.
Sromowce Niżne - malowniczo położona wieś u stóp Trzech Koron (982 m n.p.m.) oraz nad brzegiem Dunajca rozpoczynającego tutaj swój przełom. W pobliskich Kątach znajduje się przystań flisacka, z której możemy wyruszyć na ten niezwykle ciekawy trwający około 3 godzin rejs tratwami. Ze Sromowce Niżnych możemy wyruszyć na wspomniane wcześniej Trzy Korony, a także na Sokolicę (747 m n.p.m.), Górę Zamkową (799 m n.p.m.) oraz do Krościenka nad Dunajcem przechodząc przez Wąwóz Szopczański.
Szczawnica - miasto a zarazem uzdrowisko położone na wysokości 430-560 m n.p.m. Nazwa pochodzi od szczawów - kwaśnych wód nazywanych w ten sposób przez górali. Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z roku 1413. Później przez długi okres Szczawnica nie odgrywała ważniejszej roli w regionie. Właściwy rozwój nastąpił dopiero w XIX wieku kiedy to właścicielem uzdrowiska został Józef Szalay, który poświęcił się prawie w całości tej miejscowości przez 40 lat. Przez kolejne 33 lata Zakładem Zdrojowym opiekuje się Akademia Umiejętności z Krakowa. W roku 1935 Szczawnica została zelektryfikowana a dwa lata później podpięto kanalizację. Druga wojna światowa przerwała rozwój, a w roku 1948 uzdrowisko zostało przejęte przez skarb państwa. Prawa miejskie Szczawnica otrzymała 18 lipca 1962 roku.
Dzisiaj Szczawnica jest dobrym miejscem wypadowym zarówno w Masyw Pieninek jak i w Małe Pieniny z Wąwozem Homole. Dodatkowo znajduje się tutaj turystyczne przejście graniczne ze Słowacją, Szczawnica - Leśnica (dostępne tylko dla turystów pieszych oraz dla rowerzystów). Decydując się na przekroczenie tutaj granicy będziemy mieli okazję przemierzyć ścieżkę biegnącą wzdłuż przełomu Dunajca (choć "pod prąd"), którą bardzo polecam. Kończy się ona w miejscowości Czerwony Klasztor.
Przeglądnij także zdjęcia zrobione na trasie Szczawnica - Palenica - Szafranówka - Schronisko Orlica - przeprawa Dunajcem (na niebieskim szlaku) - Sokolica - Czerteż - Trzy Korony - Krościenko nad Dunajcem. Zdjęcie są dostępne tutaj.
|
