Zakładając ten dział moim celem nie było stworzenia przewodnika i informatora po wszystkich miejscowościach znajdujących się w pobliżu Krosna. Poniżej zamieszczam jedynie wybrane informacje, przedstawiam zdjęcia i opisy miejscowości tych wybranych przeze mnie (czyt. nie koniecznie najciekawszych). Po prostu w niżej wymienionych miastach i miejscowościach miałem okazję przebywać turystycznie, doszedłem także do wniosku że są to miejsca warte uwagi, choć jak już wspomniałem wcześniej nie jest to lista "ostateczna". W przyszłości prawdopodobnie uda mi się rozszerzyć ten dział.

Trudno pisać o okolicach Krosna nie wspominając i nie przybliżając samego Krosna jako stolicy regionu. Także i tutaj chciałbym zaznaczyć, że poniższe informacje to jedynie pewien skrót oraz wstępne przybliżenie samego miasta. Do szerszej lektury zapraszam na oficjalne i nieoficjalne strony samego miasta.

Trochę historii

Pierwsze wzmianki o Krośnie pojawiły się w roku 1282 - było ono wówczas osadą rolniczą. Prawa miejskie Krosno otrzymuje w połowie XIV wieku z woli króla Kazimierza Wielkiego. W wieku XV stanowi już ważny ośrodek miejski, otoczony murami obronnymi, posiada dwa murowane kościoły, jest zaopatrzony w wodociąg miejski jako jedno z pierwszych miast w Rzeczpospolitej, a ponadto posiada cegielnię, młyn, folusz, blech oraz łaźnię. Staje się także znaczącym ośrodkiem produkcji płócien i barchanów. Znajdujące się przy rynku reprezentacyjne kamienice z podcieniami, wyposażenie kościołów w rzeźby i bogate sprzęty stworzyły obraz Krosna jako jednego z najznamienitszych miast w Rzeczpospolitej.
Największy rozkwit miasta przypada jednak na wiek XVI. Zostaje otoczone wówczas podwójnym łańcuchem murów. Miasto jest także silnym ośrodkiem handlu, a przede wszystkim suknem oraz winem węgierskim. Szesnastowieczne Krosno przewyższało dwa pobliskie miasta: Sanok i Biecz nie tylko zasobnością, gospodarnością, organizacją pracy czy zasięgiem kontaktów handlowych, ale i szacowaną na około 3-4 tysiące liczbą mieszkańców. Zapleczem gospodarczym miasta były folwarki i posiadłości ziemskie położone we wsiach: Suchodół, Białobrzegi, Krościenko Niżne, czy Głowienka.
Druga połowa wieku XVII oraz wiek XVIII to powolny upadek miasta i utrata zdobytego dotychczas znaczenia. Fakt ten był spowodowany ciągłymi wojnami - począwszy od potopu szwedzkiego, napaści wojsk Rakoczego, aż po najazdy Tatarów, które pustoszyły i niszczyły przedmieścia i okoliczne wsie. Niewątpliwe znaczenie miały także liczne klęski żywiołowe, z których najgroźniejszą okazał się pożar w roku 1638.
Kolejnym ważnym etapem w historii Krosna był okres autonomii galicyjskiej. W 1867 roku został utworzony powiat krośnieński co spowodowało podniesienie rangi miasta. Ogromne znaczenie miało także doprowadzenie w 1884 roku kolei do miasta, co wcześniej hamowało jego rozwój. W omawianych latach duży wpływ na rozwój Krosna i regionu miał rozwój przemysłu naftowego zapoczątkowany przez Ignacego Łukasiewicza (więcej informacji na ten temat w zakładce o skansenie w Bóbrce).
W czasie I wojny światowej Krosno znalazło się w ogniu działań wojennych i poniosło znaczne straty, było bombardowane i rabowane. Budynki szkolne i inne gmachy zamienione zostały na szpitale lub magazyny wojskowe. Wojska.okupacyjne opuściły ostatecznie miasto w maju 1915 r. Od tego czasu, mimo kłopotów i trudności, rozpoczęła się odbudowa życia miejskiego.
Okres międzywojenny, w którym Krosno było ważnym ośrodkiem przemysłu w Polsce przyczynił się do osiągnięcia ważnej pozycji gospodarczą w grupie miast Polski południowej. Zaraz po zakończeniu I wojny światowej - w 1918 roku miasto uzyskało zgodę na budowę międlarni i przędzalni lnu. W 1935 roku Zakłady Przemysłu Lnianego stanowiły już dużą i dobrze prosperującą fabrykę, na bazie której powstała Fabryka Przemysłu Lniarskiego "Lnianka". W latach 1920-1924 powstały "Polskie Huty Szkła - Spółka Akcyjna". Rozbudowa zakładu trwała przez cały okres międzywojenny. W listopadzie 1928 r. rozpoczęto budowę Zakładów Gumowych "Wudeta", które produkowały obuwie, płyty gumowe, płaszcze nieprzemakalne. Pełny rozruch tej fabryki nastąpił jednak dopiero w roku 1932. W 1928 r. Galicyjskie Karpackie Naftowe Towarzystwo Akcyjne weszło w skład koncernu naftowego pod nazwą "Małopolska" Grupa Francuskich Towarzystw Przemysłowych i Handlowych w Polsce. Kopalnia ropy naftowej w Bóbrce aż do wybuchu II wojny światowej pozostawała w ramach tegoż koncernu.
Pomyślny rozwój miasta został przerwany wybuchem II wojny światowej. Dnia 8 września do Krosna wdarł się zmotoryzowany oddział Niemców z I Dywizji Górskiej gen. Kublera. Po krótkiej walce miasto zostało zajęte. W wyniku pacyfikacji, rozstrzeliwań, egzekucji, likwidacji Żydów i Cyganów na terenie powiatu krośnieńskiego w latach okupacji zginęło ponad 3700 osób.

Miasto Krosno w dniu dzisiejszym:

Obecnie w Krośnie mieszka około 50 000 mieszkańców, a miasto rozciąga się na obszarze około 44 km². Jest to jednocześnie największy ośrodek przemysłu szklarskiego w Polsce - w mieście i okolicy funkcjonuje ponad 20 firm zajmujących się produkcją i zdobieniem wyrobów szkła ozdobnego, użytkowego i gospodarczego.
Krosno jest atrakcyjnym celem dla turystów w południowo-wschodniej części Polski. Rynek miasta znajduje się na wysokości około 277 m n.p.m. Nie bez powodu często Krosno nazywało się małym Krakowem. Jest ono miastem nie tylko malowniczo położonym, ale także posiadającym wiele cennych i niezwykle wartych uwagi zabytków. Na terenie starego miasta znajduje się Bazylika Mniejsza - Kościół Farny pod wezwaniem Św.Trójcy, której początki sięgają 1342 roku. Ponadto także godne uwagi są: Dzwonnica farna, Kościół i klasztor OO. Franciszkanów, Kaplica Oświęcimów, Pałac Biskupi, Dawne kolegium jezuickie, krośnieński rynek (w ostatnich latach odremontowany, także wiele okolicznych zabytkowych kamienic przeszło gruntowną renowację), relikty murów obronnych, Kościół pod Wezwaniem Św. Wojciecha, Kościół i klasztor OO. Kapucynów, Stary Cmentarz, Cmentarz Żydowski i inne. Zresztą celów turystycznych nie brakuje nie tylko w samym mieście ale także i w jego okolicach - o wybranych z nich można znaleźć informacje w dalszej części podstrony.

Historia zamku:
Pierwsze wzmianki o zamku pochodzą z 1348 roku. Do około 1396 roku zamek był własnością Królewską. W tymże roku dostaje go rycerz Klemens z Moskorzewa, który wsławił się obroną zamku w Wilnie. Moskorzewscy przyjmują nazwisko Kamienieccy, jako że zamek zbudowany jest na górze zwanej Kamieniec. Pierwszym hetmanem wielkim koronnym w historii Polski zostaje pan tego zamku Mikołaj Kamieniecki (1460-1515). W 1530 roku część zamku (zamek korczyński) odsprzedaje Kamieniecki Sewerynowi Bonerowi. Córkę Bonera poślubia syn wojewody lubelskiego Firleja i stąd Firlejowie stają się właścicielami tej części zamku. Zamek wysoki od roku 1599 do 1601 należy do Stadnickich, w 1601 nabywają go Skotniccy. Skotniccy przebudowują dach na zamku wysokim i wody deszczowe odprowadzają Firlejom na dziedziniec, powoduje to wieloletni konflikt, który w efekcie kończy się małżeństwem zwaśnionych stron. Kolejnymi właścicielami są Stadniccy, Scypionowie del Campo, Kalinowscy i Jabłonowscy. Córka hrabiego Jabłonowskiego Zofia poślubia Aleksandra Fredrę, który badając wniesione w posagu przez Zofię archiwum zamkowe trafia na dokumenty sądowe Firlejów i Skotnickich. Waśń ta staje się genezą dla najlepszej komedii Fredry "Zemsty". Córka Aleksandra Fredry wychodzi za mąż za hrabiego Szeptyckiego, siostra Aleksandra Cecylia poślubia hrabiego Jabłonowskiego, natomiast Starowieyski ich córkę Zofię i w ten oto sposób zamek wysoki przypada Starowieyskim, a średni Szeptyckim.

Zamek odwiedzili królowie:
Kazimierz Wielki
Władysław Jagiełło
Jan Kazimierz
król węgierski Zapolya

Powyższy tekst został zaczerpnięty z folderów dostępnych podczas zwiedzania zamku.

Rezerwat im.prof. Henryka Świdzińskiego stanowi główną atrakcję gminy Korczyna. Powstanie Prządek nastąpiło wskutek różnicy odporności osadów skalnych na procesy denudacyjne (niszczące). Skałki zbudowane są z gruboziarnistych piaskowców ciężkowickich, o dużej miąższości, których wiek geologiczny określany jest jako dolny eocen - 55-35 mln lat temu (trzeciorzęd). Wychodnie piaskowca ciężkowickiego należą do południowego skrzydła fałdu czarnorzecko-węglowieckiego, wielkiej struktury tektonicznej - płaszczowiny śląskiej.



Skałki w rezerwacie są rozprzestrzenione w pasie o długości około 1 km i szerokości 100-300 m wzdłuż wierzchowiny grzbietu o przebiegu równoleżnikowym.
Rezerwat skalny Prządki leży w pobliżu trasy przelotowej Krosno-Rzeszów. Zajmuje on obecnie 13,63 ha powierzchni, a najwyższy punkt na terenie rezerwatu znajduje się na wysokości 520 m n.p.m. Poszczególne grupy skalne znajdujące się tam są nazywane: "Prządka Matka","Prządka Baba","Herszt" i "Zbój Madej".



Ze względu na charakterystyczny kształt powstało wiele miejscowych legend ludowych.

Część powyższego tekstu została zaczerpnięta z tablic informacyjnych znajdujących się na terenie rezerwatu.

Skansen Przemysłu Naftowego w Bóbrce położony jest raptem w odległości około 15 km od centrum Krosna. Zlokalizowany jest na terenie pierwszej na świecie kopalni ropy naftowej, która w 1854 roku została założona przez Ignacego Łukasiewicza. Na terenie skansenu udostępnione są do zwiedzania dom administracyjny Ignacego Łukasiewicza, kuźnie, warsztat, szyby naftowe oraz wiele konstrukcji i obiektów związanych z początkiem przemysłu naftowego.
Niewątpliwie jest to miejsce unikalne na skale światową. Trzeba sobie uzmysłowić, że to właśnie tutaj rozpoczęła się era przemysłu naftowego który popchnął całą gospodarkę światową do przodu. Interesując się tą tematyką warto wspomnieć o muzeum lamp naftowych znajdującym się w Krośnie, które posiada najbogatszą ich kolekcję w Europie.



Godziny otwarcia:
od 01.05 do 30.09 w godzinach 9.00-17.00
od 01.10 do 30.04 w godzinach 7.00-15.00
(dane dot. godzin otwarcia pochodzą z grudnia 2005 roku)

Dukla to niewielka miejscowość położona w odległości około 20 km od Krosna i jednocześnie około 15 km od granicy ze Słowacją w Barwinku. Mimo niewielkich rozmiarów warto tutaj zatrzymać się na chwilkę. Już przy wjeździe (od strony Krosna) rzuca się w oczy zabytkowy Kościół OO. Bernardynów pod wezwaniem świętego Jana z Dukli. Został on wybudowany w latach 1761-1772.
Warte zobaczenia są także niewielki rynek stanowiący centrum miasteczka, Kościół farny pod wezwaniem Św. Marii Magdaleny z XVIII wieku, pałac w Dukli w którym mieści się muzeum historyczne. To ostatnie posiada ekspozycje ściśle związane z II wojną światową i bitwom rozegranym w pobliżu miasteczka - szczególnie ciekawą może się okazać wystawa plenerowa ciężkiej broni artyleryjskiej.
Dukla jest niezłym punktem wyjściowym w pobliski Beskid Niski, gdzie poprowadzone są dość liczne szlaki piesze, rowerowe i konne.

Beskid Niski dla wielu osób znających Tatry, Bieszczady czy też inne góry to po prostu zwykłe pagórki. Zagłębiając się jednak w ich otoczenie i poznając je w ciszy i samotności można chyba dojść do wniosku że może nie koniecznie są one takie zwykłe... To co je z pewnością odróżnia od innych bardziej znanych pasm górskich to właśnie spokój i odcięcie od cywilizacji. Chociaż trudno mówić w dzisiejszych czasach w Polsce u całkowicie dzikich rejonach, to jednak Beskid Niski a przynajmniej jego część jest moim zdaniem stosunkowo niedaleki określeniu go dzikim.
W czerwcu tego roku (2006) miałem okazję wybrać się na zielony szlak rowerowy (biegnie on równolegle z żółtym szlakiem pieszym) z Tylawy do Olchowca. Skręcając w Tylawie w prawo nie spodziewałem się że na najbliższych kilometrach zobaczę szlak, którym prawdopodobnie nikt przez ostatni tydzień czy dwa nie przechodził. Poza dość dobrym oznakowaniem szlaku, nic innego nie świadczyło o tym że on faktycznie istnieje. Brak jakichkolwiek mostków nad przepływającymi w poprzek szlaku strumieniami sprawił że czterokrotnie musiałem je przechodzić w bród - te których nie byłem w stanie przejechać w poprzek na rowerze. Woda kilkukrotnie sięgała mi prawie do kolan. Na dalszym etapie szlaku, w którym wchodzi on do Magurskiego Parku Narodowego zastałem całkowicie zarośnięte ścieżki, a kierunek mojej dalszej jazdy wyznaczała mi wąziutka ścieżka w półtorametrowych chaszczach i trawach wyznaczona przez jakiegoś pojedynczego turyste prawdopodobnie pare dni temu. Nie wspomniałem jeszcze o ogromnych kałużach, bagnach i mokradłach, które cały czas uprzykrzały mi pokonywanie szlaku. Oczywiście na całej długości (około 10 km) nie spotkałem ani jednej osoby, spotkałem natomiast wystraszoną i uciekającą w popłochu sarnę która wychynęła przede mną raptem jakieś 10-20 metrów. Szczerze nie wiem kto się bardziej wystraszył ja, czy ona ;)



Niewątpliwe w Polsce niewiele jest podobnych szlaków. Podsumowując go, muszę jednak zaznaczyć że bardzo mile go obecnie wspominam. Miałem okazję przebyć szlak w całkowitej ciszy i przy minimalnej ingerencji człowieka w wyznaczenie ścieżki dla turystów. Z pewnością nie jest to szlak który dałoby się przyjemnie pokonać w klapkach. Wiele razy to rower przenosił mnie ponad wielkimi brudnymi kałużami, co umożliwiło mi w miarę suchym i nieubłoconym dotrzeć do końca - o rowerze tego powiedzieć już nie można (do połowy był cały w błocie). Mimo wszystko szlak polecam wszystkim miłośnikom natury - był naprawdę niezwykły, choć znajduje się ponoć wśród "zwykłych" pagórków. Po jego przebyciu już napewno nie powiem nigdy że Beskid Niski to zwykłe wzniesienia - one mają swój urok!

Panorama Beskidu Niskiego na południe od Chyrowej (488 KB)